Tinh Dầu: Khái Niệm và Lợi Ích Sức Khỏe
1. Tinh dầu là gì?
Tinh dầu, các hợp chất được chiết xuất từ thực vật. Các hợp chất hương thơm độc đáo tạo nên bản chất đặc trưng của mỗi loại tinh dầu – tinh dầu thơm.
Tinh dầu được thu được thông qua việc chưng cất hơi nước và nước hoặc các phương pháp cơ học như ép lạnh. Sau khi các hóa chất tạo hương đã được chiết xuất, chúng được kết hợp với dầu dẫn để tạo ra một sản phẩm dễ sử dụng.
Phương pháp sản xuất tinh dầu rất quan trọng vì tinh dầu thu được qua các quá trình hóa học không được coi là tinh dầu thật.
2. Tinh dầu hoạt động như thế nào?
Tinh dầu được sử dụng phổ biến nhất trong phương pháp trị liệu. Tinh dầu không được nuốt. Các hóa chất trong tinh dầu có thể tương tác với cơ thể theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như khi bôi lên da.
Người ta cho rằng các phương pháp dụng nhất định có thể cải thiện sự hấp thu, chẳng hạn như áp dụng nhiệt hoặc lên các khu vực khác nhau của cơ thể hoặc sử dụng tinh dầu trong bồn tắm hơi.
Hít hương thơm từ tinh dầu có thể kích thích các khu vực của hệ limbic trong cơ thể, có tác đến cảm xúc, hành vi, khứu giác và trí nhớ dài hạn.
Hệ limbic tham gia mạnh mẽ vào việc hình thành ký ức, có thể giải thích một phần lý do tại sao các mùi hương quen thuộc có thể kích hoạt ký ức hoặc cảm xúc. Hệ limbic cũng đóng vai trò trong việc kiểm soát một số chức năng sinh lý không vô thức bao gồm: Hơi thở, nhịp tim và huyết áp.
3. Các loại tinh dầu phổ biến
Có hơn 90 loại tinh dầu với các hương thơm và tốt cho sức khỏe khác nhau. Một số tinh dầu phổ biến và việc cải thiện sức khỏe của chúng như:
- Bạc hà: Dùng để tăng năng lượng cơ thể và hỗ trợ tiêu hóa.
- Oải hương: Dùng để giảm căng thẳng.
- Gỗ đàn hương: Dùng để làm dịu hệ thần kinh và giúp tập trung tốt hơn.
- Cam Bergamot: Dùng để giảm căng thẳng và cải thiện các vấn đề về da như chàm.
- Hoa hồng: Dùng để cải thiện tâm trạng và giảm lo âu.
- Cúc La Mã: Dùng để cải thiện tâm trạng và thúc đẩy sự thư giãn.
- Ylang-Ylang: Dùng để điều trị đau đầu, buồn nôn và các bệnh về da.
- Tràm trà: Dùng để chống nhiễm trùng và tăng cường hệ miễn dịch.
- Hoa nhài: Dùng để chống trầm cảm, hỗ trợ sinh nở và giảm ham muốn tình dục.
- Chanh: Dùng để hỗ trợ tiêu hóa, hương chanh cũng giúp cải thiện tâm trạng, giảm đau đầu…
4. Giúp ích cho sức khỏe của tinh dầu
Mặc dù chúng được sử dụng rộng rãi, nhưng ít ai biết về khả năng của tinh dầu trong việc điều trị một số tình trạng sức khỏe. Dưới đây là một số bằng chứng về các vấn đề sức khỏe thông thường mà tinh dầu và phương pháp trị liệu bằng hương thơm đã được sử dụng để điều trị.
4.1. Căng thẳng và lo âu
Ước tính rằng 43% người bị căng thẳng và lo âu sử dụng một số dạng phương pháp trị liệu thay thế để giúp giảm triệu chứng.
Hương thơm của một số tinh dầu có thể sử dụng cùng hương pháp trị liệu truyền thống để điều trị lo âu và giảm căng thẳng.
Sử dụng tinh dầu trong quá trình massage có thể giúp giảm căng thẳng trong cơ thể, mặc dù tác dụng chỉ kéo dài trong thời gian massage.
4.2. Đau đầu và chứng đau nửa đầu
Trong những năm 1990, một số nghiên cứu về ứng dụng tinh dầu phát hiện ra rằng việc bôi hỗn hợp dầu bạc hà và ethanol lên trán và thái dương giúp người sử dụng giảm đau đầu.
Hơn nữa, bôi hỗn hợp dầu cúc La Mã và dầu mè lên thái dương có thể chữa đau đầu và chứng đau nửa đầu. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu chất lượng sâu hơn về vấn đề này.
4.3. Giấc ngủ và chứng mất ngủ
Tinh dầu oải hương đã được chứng minh là cải thiện chất lượng giấc ngủ ở phụ nữ sau sinh, cũng như ở bệnh nhân mắc bệnh tim.
Kết quả của một đánh giá trên 15 nghiên cứu về tinh dầu và giấc ngủ. Kết quả thu được cho thấy việc sử dụng tinh dầu – chủ yếu là dầu oải hương – có tác động tích cực đến thói quen ngủ.
4.4. Giảm viêm
Tinh dầu có thể giúp chống lại các tình trạng viêm trong cơ thể. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy rằng việc ăn hỗn hợp dầu húng tây và dầu oregano giúp giảm viêm ruột.
Tuy nhiên, vẫn còn rất ít nghiên cứu trên người xem xét tác dụng của các loại dầu này đối với các bệnh viêm nhiễm. Do đó, hiệu quả và độ an toàn của các loại tinh dầu này vẫn chưa được biết rõ.
4.5. Kháng sinh và kháng khuẩn
Sự gia tăng của vi khuẩn kháng kháng sinh đã khiến mọi người quan tâm hơn đến việc tìm kiếm các hợp chất khác có thể chống lại nhiễm khuẩn. Ví dụ, tinh dầu bạc hà và tinh dầu tràm trà có tác dụng kháng khuẩn khá tích cực.
Mặc dù những kết quả nghiên cứu này đều được thực hiện trong ống nghiệm, nhưng những kết quả này có thể giúp cung cấp cơ sở cho các nghiên cứu sâu hơn về tác dụng của tinh dầu đối với cơ thể con người.
5. Cách chọn tinh dầu phù hợp
Dưới đây là một số mẹo để chọn tinh dầu chất lượng cao:
- Purity: Độ tinh khiết: Tìm dầu không có chất phụ gia hoặc dầu tổng hợp. Dầu tinh khiết thường liệt kê tên thực vật học của cây (chẳng hạn như Lavandula officinalis) thay vì các thuật ngữ như tinh dầu oải hương.
- Chất lượng: Tinh dầu thật bao gồm các loại tinh dầu ít bị biến đổi nhất trong quá trình chiết xuất. Chọn tinh dầu không chứa các hóa chất được chiết xuất qua chưng cất hoặc ép lạnh cơ học.
- Thương hiệu nhà sản xuất: Mua sản phẩm từ một thương hiệu uy tín để có được sản phẩm chất lượng cao.